چند روز پیش
-
مامان بریم پیش دایناسورهای واقعی ؟
- نمیشه مامان جان
- چرا؟
- چون خیلی دورن
- با هواپیما میریم.
- با هواپیما هم نمیشه ، خیلی خیلی دورن
- یعنی کجا؟
- منقرض شدند.
جوری جمله بالا را با خودش تکرار کرد که انگار اشراف کامل به معنا و مفهومش دارد.اما کمی بعد:
- منتقرض شدند،یعنی کجا؟
- یعنی رفتند اون دنیا.
آنروز سعی کردم از زیر جواب دادن به سوالاتش در بروم و بحث را تا همانجا نگه دارم، چرا که از توضیحات بیشتر عاجز بودم و ذهنم بیشتر از این یاری نمیکرد.
روز عاشورا
تلویزیون را به امید آنکه کمی از حال و هوای کسل کننده ظهر عاشورا بکاهد،روشن کردم.
تعزیه ای در حال پخش بود،تاکنون فرصتی برای تماشای تعزیه برایم پیش نیامده بود و شاید بهتر است بگویم تا این سن، هیچ تمایلی از خود، به دیدنش نشان نداده بودم. اما آن لحظه بسیار دلم میخواست که ببینم و بی هیچ خودداری، بگذارم اشکانم جاری شود و طلسم عزاداری در خفا را بشکنم.
این افکار از ذهنم در حال گذر بود که تلویزیون خاموش شد.
بله ، همسرم با دیدن صحنه کشیدن دست پسربچه ای توسط مرد قرمز پوش،تلویزیون را سریعا خاموش میکند.
و با چشم، اشاره ای به چهارسال و نه ماهه میکند که کنار من روی مبل نشسته بود.
نگاهش میکنم و نگاهم میکند و برای جمع کردن اوضاع،سریع می گویم :
- خیلی خب کم کم آماده شیم بریم خیمه سوزان.
اما جوابی که می آید،چیزی غیر از «باشه» است.
- مامان اون آقا که قرمز پوشیده بود،کی بود؟
استرس را با تمام وجودم حس میکنم همانند استرس روز کنکور،بدنم داغ میشود و به چه کنم می افتم؛اگر بی گدار به آب بزنم و به جاده خاکی بروم؟
چه بگویم به کودکی چون او، که فقط از مهربانی میداند، از مهربانی حتی با غیر آدمیزاد.
از چه خشمی برایش پرده افکنی کنم ؟
خودم را جمع می کنم و می گویم :
- اون آقا اسمش یزید بود.
- چرا دست بچه رو کشید؟
- خیلی کار بدی بود.آدم که نباید دست بچه ها رو بکشه و اذیتشون کنه.
- کسی مراقب بچه نبود؟
- نگران نباش عزیزم، مگه ندیدی بابای پسره کنارش نشسته بود.
- باباها مراقب بچه هاشونن؟
- بله مراقبشونن
مراسم خیمه سوزان
- مامان چرا خیمه ها رو آتیش میزنن؟
- چون اون آقا که لباس قرمز پوشیده بود،کار خوبی نمی کنه.
چند روز بعد از عاشورا
ذرت ها توی قابلمه قرمز، مشغول ترق ترق ترکیدن بودند که :
- مامان،من میخوام برم پیش دایناسورها
- گفتم که نمیشه.
با لهجه و صدای کودکانه دلنشینش می شنوم که می گوید :
قربان صدقه اش میروم و در تایید حرفش می گویم:
تک تک ذرت ها پف کرده اند و روی سفید خود را نشان داده اند،زیر قابلمه را خاموش میکنم و ظرفی از کابینت برمیدارم.
از حرفی که میشنوم، ی تعجب میکنم،کلمه مرگ چیزی نبود که از من شنیده باشد.
( کرم سبز کوچولویی که دو روز قبلتر، موقع پاک کردن سبزی، پیدا کرده بودیم،دیگه زنده نبود.
بهم گفت : «تکون نمیخوره.»
ازم بر نمیومد بگم : « مرده، بندازش دور.» یاد کارتونی که چند روز قبلتر دیده بودم افتادم و ازش کمک گرفتم:
- «میگم شاید رفته پیله ببنده و شاید تبدیل به پروانه بشه.شایدا ؛دقیق نمیدونم»
به کلمه «شاید» تاکید داشتم؛چون میدونستم دارم چرت میگم و روزیکه رازم برملا شد، چیزی در چنته داشته باشم که از سر خودم وا کنم و بگم : «منکه گفته بودم شاید، دقیق نمیدونم.»)
ظرف پفیلا را از دستم گرفت و تصمیم گرفتم تا کسی پیش دستی نکرده و ذهنیات پسرک با حرفهایی که مورد پسندم نیست،پر نشده، دست به کار شوم وکمی راجع به مرگ و دنیای دیگر حرف بزنیم.
کلمه«مرگ» براش معنی پیدا کرده بود و من یک قدم جلو بودم.
از زمان بارداری اولم ، کلیپی در لپتاپ دخیره داشتم که مرحله رشد جنین در بدن مادر را نشان میداد. زمانی که فرزند دوم را باردار شدم، برای توضیح دادن اینکه برادرش چگونه دارد رشد میکند آن را برایش به نمایش گذاشتم و با درخواستهای مکرر خودش ، هر روز چندین و چندمرتبه آن را میدید و انقدر دید که بهتر از من و پدرش قابلیت توضیح چگونگی رشد جنین را پیدا کرد.
و حالا این کلیپ میتوانست من را یک قدم جلوتر بیاندازد:
- یادته توی دلم بودی،اونجا تاریک بود،چشمات بسته بود.
با علامت سر تایید کرد، جوری که باورم شد؛حتما یادش است.
- اونجا نمیتونستی هرچی میخوای بخوری،دندون نداشتی و ویتامین ها از بند ناف بهت میرسید تا کمکت کنه بزرگ شی.بعد دنیا اومدی و چشمات باز شد.اومدی تو نور.
- تو دلت تاریک بود،نمی ترسیدم؟
- نه دیگه من پیشت بودم.تو دل من بودی.
- اگه تو دل دزد بودم چی ؟
- نمیشه که.همه فقط تو دل مامانهای خودشون میتونن باشن.
و اضافه کردم :
- بعدش تو دنیا اومدی و من بهت شیر دادم.
- دیگه رسا شیر تو رو نمیخوره؟ ( جاده خاکی )
- نه نمیخوره. بعد کم کم بزرگ شدی و دندون در آوردی و تونستی همه چی بخوری، مثل الان.
پفیلاها را یکی یکی می خورد و گوشش به من بود. فاصله ام را با او حفظ کرده بودم .
اگر نزدیکش بودم،احساسات مانع میشد و احتمال گند زدنم بیشتر،نگاهم هرسمتی می چرخید به جز چشمهایش.
فرصت خوبی پیش آمده بود و به زعم خودم تا اینجا خوب پیش رفته بودم و باید محتاطانه حرفهایم را ادامه میدادم.
اضافه کردم:
- الان هم کم کم بزرگ میشیم،میریم اون دنیا.
- یعنی میمیریم
- آره
با صدای آرومی پرسید : خدا ما رو میبره؟
«خدا» هم مثل «مرگ» واژه ای بود که غیر مستقیم به معنایش رسیده بود:
با دیدن نمازهای من و پدرش، با گفتن«الهی شکر»بعد از اتمام غذایش ، با شنیدن «خداروشکر که تو هستی»از زبان مادرش و ... .
در تایید حرفش گفتم: «آره خدا ما رو میبره.»
- خدا کجاست؟
- همه جا
- یعنی آسمون؟
- هم آسمون و هم زمین؛ هم آمریکا و هم خونه ما.( و سعی کردم با واژه هایی که به دوری و نزدیکی اش آشناست برایش «همه جا» را توضیح دهم)
- دایناسورها الان اون دنیان؟
- بله؛ اونها از دل مامانشون در اومدن ،زندگی کردن و بعد هم رفتن اون دنیا.
وظیفه صد در صدی خودم میدانستم که «مرگ»برایش زیبا تفسیر شود.
از قشنگی های آن دنیا گفتم ،اینکه هرچقدر بخواهد میتواند چیپس و پفک بخورد و صبح تا شب بازی کند و کلی دوست و همبازی خواهد داشت .
هیچ محدودیتی ندارد و قرار هست کلی به او خوش بگذرد،
به او این اطمینان را دادم که جایی قشنگتر از هرجایی دیگر در انتظار ماست؛ نشان به آن نشان که از دل تاریک مادرش،به دنیایی پر از نور آمد و من او را سفت در آغوش گرفتم.
- خدا صدای ما رو میشنوه؟
- اوهوم. حتی اگه توی دلت هم باهاش حرف بزنی .
- پس چرا صداش رو نمیشنویم؟
- خب ما نمیشنویم.اما اون باهامون حرف میزنه.مثل وقتهایی که تو یه کاری میکنی و فکر میکنی مامان ندیده،اما من متوجه اش شدم.
- هرچی بخوایم بهمون میده؟
- آره اما خب یه کمی باید فکر هم کنه و اگه برات ضرر داشته باشه،نمیده.مثل وقتهایی که تو هرروز بستنی میخوای اما من میگم نه چون تازه خوردی،برات ضرر داره و به جاش برات شیر میارم.
- خدا چجوری ما رو می بره اون دنیا ؟
- با فرشته هاش.
- فرشته کیه؟
- فرشته؟ انقدر خوشگله.بذار عکسش رو سرچ بزنم بهت نشون بدم.
عکس چند فرشته زیبا با عبای سفید بلند و بالهایی زیبا را به او نشان میدهم.از آنها خوشش می آید.
کمی مکث میکنم و ادامه میدهم:
- وقتش که بشه،فرشته ها میان دستمون رو میگیرن و ما تو آسمون پرواز میکنیم،میریم میریم تو دل ابرها ،اونجا یه پله هست که ما رو میبره پیش دایناسورها.
خوشش می آید ، از پرواز در آسمان. این را از چهره اش متوجه میشوم و اضافه میکنم:
- خب حالا متوجه شدی ؟ یه کم دیگه من میرم اون دنیا،بعد بابا و بعد تو و داداشی.
- نه من میخوام اول برم،تخم دایناسورها رو ببینم.
از جمله اش خوشم نمی آید و اشک تمام چشمانم را پر میکند و می گویم :
- نمیشه که ، من باید اول برم اونجا رو مرتب کنم و غذا بذارم بعد تو و داداشی بیاید.اصلا کار خوبی نیست بچه ها قبل مامانشون برن.
بغض لبانش را به حرکت می آورد، چه گفته ام که پسرکم پریشان شد؟!
آه من به فدای دل کوچکش :
- نه مامانی،من که هیچوقت تنهات نمیذارم. الان نمیرم که .گفتم تو باید بزرگ شی، خیلی بزرگ. مدرسه بری. زن بگیری. من یه کم بچه های تو رو نگه دارم، بعدا. تازه مامان ها هرجا باشن، مراقب بچه هاشونن. من همیشه باهاتم، همیشه ی همیشه ی همیشه.
#
هنوز نمیدونه قبر چیه ؟
هنوز نمیدونه روح کیه؟
هنوز براش سواله خدا چه شکلیه و کجاست و چجوری با ما حرف میزنه؟
هنوز پر از کلی سواله که دیر یا زود ازش خواهم شنید.
اما
تموم شد،قشنگ تموم شد گفتگویی که دیروز شروع شد.
خوشحالم که مرگ براش یه قبر و خاک و تاریکی و تنگنا معنا نشد.
خوشحالم که خدا براش کسی که بعد ازمرگ، میزنه تو سرت و برای کارهای کرده و نکردهات تو آتیش میسوزنتت معنا نشد.
خوشحالم که فرشته مرگ،یه موجود سیاه با هیبتی وحشتناک معنا نشد.
خلاصه خوشحالم که مرگ،جوری که برای من در کودکی،معنا شد؛ براش معنا نشد.
گفت : اثبات کن
گفتم : نیازی به اثبات نیست. باورش به من آرامش داده.پس قبولش میکنم.اگه باور چیز دیگری به تو آرامش میده،تو هم همون رو قبول کن.
ادامه دارد ... .
